Budżet domowy na bieżącą eksploatację domu
Nad wydatkami mieszkaniowymi łatwiej jest zapanować mieszkańcom bloków i budynków wielorodzinnych, którzy płacą czynsz do administracji w stałej wysokości, znacznie trudniej – mieszkańcom domów jednorodzinnych, gdzie koszty wydają się niepoliczalne.
Nieuniknione podatki
Zasady prawne w zakresie podatku od nieruchomości normuje ustawa o podatkach i opłatach lokalnych. Ustawodawca wskazał, że wysokość stawek podatku od nieruchomości ustala rada gminy w drodze uchwały, z tym że stawki nie mogą przekroczyć rocznie stawek określonych w art. 5 ustawy. Wysokość podatku od nieruchomości zależy od kwalifikacji gruntu. Jeśli nasz dom stoi na działce budowlanej, będziemy płacić znacznie wyższy podatek, niż gdybyśmy go pobudowali na działce rolnej. Maksymalne stawki podatku w 2021 roku wynoszą 0,85 zł/m2 za budynki mieszkalne. Natomiast, jeśli choćby część budynku przeznaczona jest na prowadzenie działalności gospodarczej, zapłacimy wyższy podatek (maksymalnie 24,84 zł/m2). Wysokość podatków od nieruchomości ustala gmina, tutaj więc nie zaoszczędzimy. Jest też sporo gmin w Polsce, gdzie właściciele posesji obciążeni są dodatkowymi opłatami, np. tzw. podatkiem deszczowym. Jest to opłata za odprowadzenie ścieków opadowych i roztopowych z naszych posesji. Aktualnie opłata ta odnosi się do właścicieli posesji o powierzchni minimum 3,5 tys. m2 zabudowanych w co najmniej 70%. Z opłat zwolnieni są tylko ci, którzy spływającą z nieprzepuszczalnych powierzchni wodę opadową i roztopową zagospodarowują na terenie nieruchomości.
Koszty utrzymania domu zależą od wielu czynników
Ciepło coraz droższe
Opłaty za ogrzewanie są zmienne, ponieważ wpływa na nie wiele czynników. Obniżymy je, docieplając budynek, wymieniając stare okna i drzwi zewnętrzne. Następne korzyści przyniesie modernizacja systemu grzewczego. Jeśli chcemy pozostać przy dotychczas stosowanym paliwie, wymieńmy kocioł na bardziej wydajny, z automatyczną regulacją temperatury. Przeprowadzenie wszystkich prac termomodernizacyjnych to wydatek rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych. Warto jednak się na nie zdecydować, rozkładając prace nawet na kilka lat. W ostatecznym rachunku koszty termomodernizacji zwrócą się w rachunkach za ogrzewanie. Nie wszystkie prace przyniosą tak samo znaczące oszczędności w kosztach ogrzewania – najwięcej zysków, bo aż 40% da wymiana instalacji, automatyczna regulacja – 15%, ocieplenie przegród zewnętrznych – 10%. Przybliżony roczny koszt ogrzewania średniej wielkości domu jednorodzinnego wynosi 3-4,5 tys. zł rocznie w przypadku gazu ziemnego – koszty te spadną do 2-3 tys. zł, gdy zamontujemy kocioł kondensacyjny, olej opałowy to koszt ogrzewania 3-5 tys., ogrzewanie węglem pozwoli utrzymać koszty na poziomie 1,5-2,5 tys. zł. Osobną pozycję w budżecie może stanowić podgrzewanie wody – koszt uzyskania ciepłej wody w zależności od sposobu podgrzewania może wahać się od 700 zł (węgiel) do 1700 zł (energia elektryczna).
Kosztowny prąd i woda
Opłaty za prąd podwyższają nieenergooszczędne źródła światła i przestarzały sprzęt AGD. Ale płacimy również za komfort. Średnio czteroosobowe gospodarstwo domowe zużywa prąd za około 150-250 zł miesięcznie. Wyższe opłaty czekają właścicieli domów wyposażonych w dodatkowe źródła poboru prądu: np. wentylację mechaniczną, bramy z napędem czy oświetlenie zewnętrznego. Rachunki za prąd obniży korzystny wybór sprzedawcy energii. Różnice w cenie mogą się wahać od 5 do 10%, ale w ciągu roku zysk może sięgać kilkuset złotych. Gdy w domu jest wiele źródeł poboru prądu pracujących w nocy, opłaca się zamówić taryfę dwustrefową. Wymiana żarówek na energooszczędne pozwoli zaoszczędzić nawet do 80% energii zużywanej na oświetlenie. Woda i ścieki to kolejny poważny wydatek w eksploatacji domu – średnio 100-150 zł miesięcznie. Opłaty wzrastają latem nawet dwukrotnie, gdy używamy wody do podlewania ogrodu. Korzystając z własnej studni, będziemy zwolnieni z opłat za wodę, ale jej wybudowanie to jednak koszt kilku tysięcy złotych. Trzeba też pamiętać o kosztach prądu, który będzie zużywać pompa, a także wywozie ścieków – jednorazowa wizyta szambiarki to 80-160 zł.
Na niektóre wydatki nie mamy wpływu, ale są też takie, które możemy zmniejszyć
Droga konsumpcja
Wywóz śmieci (70-100 zł miesięcznie) to kolejny koszt, którego nie da się uniknąć. Wprowadzając selektywną zbiórkę śmieci i tzw. recykling organiczny, czyli kompostowanie, obniżymy rachunki za wywóz śmieci nawet o 25%.
Bezpieczeństwo też kosztuje
Za miesięczny monitoring agencji ochrony zapłacimy 50-100 zł w zależności od lokalizacji domu i liczby interwencji. Koszt instalacji alarmu wynosi od ok. 3000 zł. Cena ubezpieczenia posesji zależy od tego, na jaką łączną kwotę ubezpieczamy dom – dla domu średniej wielkości waha się 500-1500 zł rocznie.
zdjęcia: AdobeStock