Artykuły

Już od kilku lat przepisy Prawa budowlanego wymagają instalowania w nowo powstających budynkach okien o podwyższonych parametrach izolacyjności termicznej. Wymogi te, wprowadzane w Polsce od 2014 r., wynikają z Dyrektywy Europejskiej 2010/31/UE, której celem jest podwyższenie standardu energetycznego budynków. Dyrektywa ta nakłada na poszczególne państwa, aby doprowadziły do sytuacji, w której wszystkie nowe budynki będą charakteryzować się niemal zerowym zapotrzebowaniem na energię niezbędną do ich ogrzewania. Przepisy te precyzują wskaźniki zapotrzebowania budynku na energię pierwotną EP, czyli jest wartość odnoszącą się do zapotrzebowania budynku na energię z nieodnawialnych źródeł, oraz współczynniki przenikania ciepła U przez przegrody zewnętrzne (ściany zewnętrzne, podłogi na gruncie, stropy, dachy oraz okna i drzwi). Do tej pory wymogi te były sukcesywnie zaostrzane, a w styczniu 2021 r. zrównają się z zaleceniami, jakie obowiązują w standardzie budynków energooszczędnych. Nowe wymagania dla okien (w skrócie określane jako WT 2021) oznaczają, że inwestor będzie musiał wyposażyć dom w ciepłe okna. Ich współczynnik przenikania ciepła nie będzie mógł on przekroczyć 0,9 W/(m²·K) w oknach pionowych i 1,1 W/(m²·K) w dachowych. Tym samym przepisy narzucają inwestorom standard stolarki okiennej zalecanej dla domów energooszczędnych.

Ile szyb w pakiecie okien WT 2021?

Na współczynnik przenikania ciepła U_w decydujący wpływ ma zastosowany w ich konstrukcji pakiet szybowy. Aby całe okna mogły uzyskać izolacyjność cieplną na poziomie wymaganym nowymi przepisami, pakiet szybowy musi osiągnąć wartość współczynnika 0,5 lub 0,6 W/(m²·K) – takie parametry można osiągnąć jedynie w pakietach trzyszybowych. Co ciekawe, ważna jest tutaj nie tylko liczba szyb, ale również zastosowany w konstrukcji pakietu gaz – od niego również zależy izolacyjność cieplna oszklenia. Okna WT 2021 to przede wszystkim okna z pakietami trzyszybowymi wypełnionymi argonem. Na rynku znajdziemy również okna z pakietami czteroszybowymi wypełnione kryptonem – ich współczynnik przenikania ciepła wynosi nawet 0,3 W/(m²·K). Są to produkty rekomendowane do domów pasywnych, a więc o bardzo wysokim standardzie energooszczędności. Trzeba też pamiętać, że są to przeszklenia bardzo ciężkie, wymagające mocniejszej konstrukcji ramy skrzydeł okiennych – takie okna są na pewno trudniejsze w montażu. Lepszą izolacyjność cieplną oszkleń można uzyskać poprzez zastosowanie szyb z powłokami niskoemisyjnymi, takich jak na przykład szkła termofloat.  W oknach energooszczędnych stosuje się ramki dystansowe z tworzyw sztucznych lub ze stali nierdzewnej połączonej z tworzywami, bo te zdecydowanie słabiej przewodzą ciepło. Chociaż nie w takim samym stopniu jak oszklenia, na izolacyjność cieplną okien wpływają również ramy okienne – w oknach energooszczędnych stosuje się ramy o większej grubości – muszą mieć one współczynnik przenikania ciepła U_f poniżej 1,0 W/(m².K). 

Okna WT 2021 – okna pozyskujące darmową energię

Okno to jednak również element, który odpowiada za zyski energetyczne w okresie zimowym. Pozyskiwanie energii z promieniowania słonecznego pozwala zmniejszyć zużycie energii grzewczej, dlatego okna muszą umożliwiać również pozyskiwanie ciepła i światła dziennego. To dlatego nowe przepisy zmierzające ku poprawie efektywności energetycznej budynków zawierają również wymogi dotyczące innego ważnego parametru – współczynnika przenikalności energii całkowitej g, wskazującego na to, ile energii słonecznej jest w stanie przeniknąć przez szyby, aby ogrzać wnętrze budynku, korzystając z naturalnej i odnawialnej energii. Współczynnik g w oknach spełniających wymogi WT 2021 powinien kształtować się na poziomie 55%. Kupując okna mające spełnić standard WT 2021, trzeba pamiętać, że kluczowa dla współczynnika g jest przezroczystość szyb – od niej zależy bowiem całkowita przepuszczalność energii promieniowania słonecznego g. Niestety, im większa liczba szyb w pakiecie i nakładanych na nie powłok, tym mniejsza może być ich przezroczystość – pakiety wieloszybowe mogą więc zmniejszać zyski ciepła przez okna. Pogodzenie dwóch wymogów – niskiego współczynnika U_w oraz wysokiego współczynnika g – stanowi nowe wyzwanie dla producentów okien. By pogodzić wyższą izolacyjność okien z ich dobrą przeziernością, stosuje się nowe rodzaje szkła np. szkło odżelazione czy też szkło o selektywnym działaniu – ma ono powłoki prawie niewypuszczające ciepła z pomieszczenia, a jednocześnie w niewielkim stopniu ograniczające ilość światła docierającego do wnętrza.

Współczynnik L_t oznacza z kolei, ile światła słonecznego będzie wpadać przez okno. W oknach na 2021 r. oszklenia powinny mieć tę wartość na poziomie 70-75%. Parametr ten musi być analizowany w powiązaniu z zastosowaniem przeszklenia – inne oczekiwania mamy np. od okien usytuowanych od strony południowej domu, a inne od północnej.

Kogo obowiązują nowe przepisy

Wspomnianymi wyżej przepisami powinni zainteresować się inwestorzy, którzy otrzymają pozwolenie na budowę w 2021 roku. Obowiązują one również te osoby, które będą przeprowadzały modernizację istniejącego już budynku po 1 stycznia 2021 r. – w tym przypadku na wymianę okien można uzyskać dofinansowanie – np. z programu Czyste Powietrze lub skorzystać z ulgi termomodernizacyjnej. Osoby, które otrzymały pozwolenia wcześniej, jednak do tego czasu nie ukończą budowy, a ich dom projektowany był z uwzględnieniem poprzednich standardów, nie są zmuszone do stosowania nowych przepisów.

Nowe przepisy a polski rynek okien

Polski rynek jest doskonale przygotowany na nowe przepisy – producenci okien mają w ofercie produkty, które z powodzeniem sprostają nowym wymogom, jest też dostępna stolarka okienna wyprzedzająca nadchodzące przepisy. Na rynku coraz więcej jest okien, których współczynnik U zbliżył się do wartości wymaganych nawet dla domów pasywnych. Problem, na jaki wskazują producenci okien polega na tym, że wymogi dotyczące termoizolacyjności musi spełnić każde okno, bez względu na wymiary. Trzeba sobie zdawać sprawę, że szyba charakteryzuje się prawie dwukrotnie lepszym współczynnikiem U niż materiał ram. Z tego powodu w dużych oknach osiągnięcie niskiego współczynnika U nie jest trudne, ponieważ stosunek powierzchni szyby do powierzchni całego okna jest korzystny, trudniej natomiast wymagany parametr osiągnąć przy małych oknach. Wskazują oni, że aby uzyskać w małym oknie U_w na poziomie 0,9 W/(m²·K), trzeba będzie korzystać z szyb trzykomorowych (czteroszybowych).

zdjęcia: AdobeStock