Artykuły

Oleje do drewna mają wiele zalet, ale użytkownicy cenią je przede wszystkim za naturalny wygląd drewnianych powierzchni. Wyeksponowana, wyczuwalna pod palcami struktura drewna zyskuje pogłębiony kolor, nawet jeśli użyjemy oleju bezbarwnego – po zaolejowaniu również jasne drewno przybiera ciepły bursztynowy odcień. Są też oleje koloryzujące, zachowujące wyrazisty rysunek słojów, co daje szerokie możliwości aranżacyjne. Przy pracach renowacyjnych można sięgnąć po oleje rozjaśniające. Oleje do drewna stosuje się zarówno na zewnątrz – zabezpiecza się w ten sposób tarasy, oblicówki i drewniane meble ogrodowe – jak i wewnątrz – to popularny sposób na ochronę drewnianych blatów kuchennych, podłóg drewnianych, boazerii i mebli. Pewną trudność może natomiast sprawiać wybór odpowiedniego produktu do zaolejowania.

Jak działa olej do drewna

Olej wnika głęboko w strukturę drewna, a cząstki oleju przylegają ściśle do chronionej powierzchni, uniemożliwiając chłonięcie wody – w ten sposób olej impregnuje warstwę powierzchniową drewna, wzmacniając również jego odporność mechaniczną i zabezpieczając przed wnikaniem brudu i wody. W przeciwieństwie do lakierów nie tworzy się więc widoczna powłoka. Olejowane deski czy parkiet są odporne na łódkowanie, dobrze sprawdzają się przy ogrzewaniu podłogowym. Oleje nie sklejają klepek i umożliwiają pracę podłogi bez pęknięć oraz szczelin. Ten sposób zabezpieczenia zaleca się na powierzchniach narażonych na uszkodzenia mechaniczne – bardzo łatwo jest naprawić uszkodzoną powierzchnię. Łatwość regeneracji zaolejowanego drewna i prostota zabiegów konserwacyjnych są tu więc również dużym atutem. Oleje działają również prozdrowotnie – brak syntetycznej powłoki blokującej pory sprawia, że drewno może swobodnie „oddychać” i odparowywać wilgoć, dzięki czemu tworzy się przyjazny mikroklimat w otoczeniu.

Oleje do drewna – na zewnątrz i do środka

Wśród produktów nazywanych olejami do drewna są specyfiki o zróżnicowanym składzie chemicznym i mające różne zastosowania, właściwości aplikacyjne czy wydajność oleju. Wybór środka zależy od tego, gdzie znajduje się olejowana powierzchnia i jakie właściwości ochronne chcemy jej zapewnić. Olejowanie drewna, które jest na wewnątrz ma na celu zabezpieczenie powierzchni przed zniszczeniami mechanicznymi i działaniem wilgoci, gdy drewno jest na zewnątrz dochodzi jeszcze konieczność zabezpieczenia go przed działaniem szkodliwych warunków atmosferycznych oraz promieniowaniem UV. Oleje do stosowania na zewnątrz są twardniejące i nietwardniejące. W składzie tych pierwszych znajdują się naturalne lub sztuczne żywice, które po zaschnięciu tworzą powłokę zabezpieczającą drewno przed uszkodzeniami mechanicznymi. Mają krótki czas schnięcia. Niestety zawarte w nich rozpuszczalniki sprawiają, że mają one silny, dość specyficzny zapach, który ulatnia się w ciągu kilkunastu godzin po olejowaniu. Szczególnie poleca się je na powierzchnie intensywnie użytkowane np. tarasy i podłogi. Zabezpieczone takim olejem powierzchnie są chronione przed wilgocią i promieniowaniem UV, ale ze względu na zapach ich stosowanie w środku wymaga ostrożności – pomieszczenie należy dobrze wywietrzyć. Z kolei oleje nietwardniejące, produkowane na bazie takich składników jak olej słonecznikowy, tungowy czy olej lniany zapewniają ochronę drewna przed działaniem szkodliwych warunków atmosferycznych, ale w mniejszym stopniu niż w przypadku preparatów twardniejących. Mogą one zawierać w swoim składzie sole mineralne, które przyspieszają ich schnięcie. Z tego powodu producenci olejów nietwardniejących często zalecają także późniejsze woskowanie. Oleje na bazie słonecznikowych czy lnianych są bezzapachowe – z powodzeniem można stosować wewnątrz. Umożliwiają przechodzenie pary wodnej i zmiany wilgotności drewna, dzięki czemu tworzą przyjazny mikroklimat w otoczeniu. 

Oleje do jakiego drewna

Oleje nadają się praktycznie do wszystkich rodzajów drewna. Warto jednak dopasować rodzaj oleju do gatunku drewna. Drewno iglaste jest drewnem miękkim i podatnym na różnego rodzaju uszkodzenia mechaniczne – w tym przypadku sięgamy po olej wzbogacany o żywice, które, twardniejąc, tworzą powłokę zwiększającą odporność drewna m.in. na zarysowania, ścieranie. Ponadto, do impregnacji drewna iglastego częściej stosuje się oleje na bazie rozpuszczalników. Wnikają one bowiem głęboko w strukturę materiału, zabezpieczając je skutecznie przed czynnikami zewnętrznymi. Do drewna liściastego stosować możemy zarówno oleje wodne, jak i te na bazie rozpuszczalników. Wzbogacanie preparatów tego typu o żywice jest możliwe (jeśli chcemy poprawić parametry odporności na uszkodzenia mechaniczne), ale niekonieczne. Do twardego drewna egzotycznego, a także drewna zaimpregnowanego ciśnieniowo czy też drewna wcześniej już olejowanego wykorzystuje się często oleje wodne. Preparaty tego typu nie wnikają co prawda zbyt głęboko w strukturę drewna, jednak w przypadku drewna wcześnie zabezpieczonego oraz zawierającego w swojej strukturze chroniące je przed czynnikami zewnętrznymi garbniki nie jest to kwestią kluczową.

zdjęcie tytułowe: AdobeStock