Artykuły

Mały ogródek to coraz częściej występujące zjawisko, szczególnie w tych miastach, gdzie ziemia jest droga, a plany przestrzenne pozwalają na wtórne podziały parceli. Małe działki budowlane to również cecha zabudowy szeregowej, gdzie właściciele mają do dyspozycji jedynie skrawki ziemi przed i za budynkiem. Wbrew pozorom mała przestrzeń nie musi nas ograniczać w stworzeniu ogrodu marzeń. Nic nie stoi na przeszkodzie, aby mały ogródek stał się bardzo stylowym ogrodem. W zależności od gustów można go urządzić w powściągliwej konwencji minimalistycznej, nadać mu wygląd pełen swobody i naturalności przypominający stare wiejskie ogródki albo zaaranżować w klasycznym stylu francuskim. Atutem małego ogrodu może być to że będzie tańszy w aranżacji i mniej pracochłonny w eksploatacji. Oszczędzimy też na sprzęcie – do jego pielęgnacji możemy potrzebować mniej maszyn ogrodniczych najczęściej wystarczą narzędzi ogrodnicze ręczne .

Pomysł na mały ogród – dobry plan podstawą

Niewielkie ogródki wymagają naprawdę dobrego pomysłu na zagospodarowanie, który z ograniczonej przestrzeni uczyni atut. Aranżacja małego ogrodu może też wymagać kompromisów, np. rezygnacji z którejś funkcji na rzecz innej, uznanej za ważniejszą. Mały ogródek przed domem szeregowym prawdopodobnie trzeba będzie ograniczyć do funkcji komunikacyjnej i reprezentacyjnej, natomiast aranżacja małego ogrodu za domem może  sprowadzić się jedynie do jadalni pod chmurką. W małych ogrodach warto wykorzystać również przestrzenie pionowe, np. sadząc rośliny w pojemnikach stojących lub wiszących donicach na balustradach czy ogrodzeniu. W małym ogródku sprawdza się też zasada minimalistów „mniej znaczy więcej” – zamiast wielu gatunków roślin, lepiej posadzić jeden rodzaj np. tylko trawy. Pomysłem na aranżacje małego ogrodu może być jedynie efektowna kompozycja nawierzchni np. z różnych materiałów lub z różnej wielkości kamienia otoczona skromnymi rabatami. Plan nasadzeń warto zrobić przed sezonem i się go konsekwentnie trzymać. Na etapie planowania małego ogródka warto pomyśleć o oświetleniu – po zmroku nawet skromną przestrzeń potrafi przekształcić w efektowną i przykuwająca uwagę. W małym ogródku trudno będzie wygospodarować przestrzeń na ognisko, ale nie zapomnijmy o miejscu na grilla.

Mały ogródek – powiększać optycznie czy nie?

W małym ogrodzie warto wykorzystać rozwiązania pozwalające na wizualne powiększenie przestrzeni. Przede wszystkim mały ogród musi być widoczny nie tylko w poziomie, ale i w pionie. Rabaty obsadzone roślinami różnej wysokości nadadzą niewielkiemu ogródkowi głębi i sprawią, że przestrzeń „rozciągnie się”, przez co wyda się optycznie większa. Nie jest słuszne powiększanie na siłę powierzchni trawnika – rozciąganie go od samego ogrodzenia po bryłę domu jest w tym przypadku błędem, ponieważ przestrzeń wydaje się optycznie mniejsza. Mały kwadratowy ogródek zaprojektowane na kole bądź łuku da złudzenie optyczne większej powierzchni. W przypadku wąskich i długich ogródków warto zaprojektować przesłony dzielące przestrzeń w poprzek. Obrośnięta gęsto pergola, zza której wyłaniają się trawnik i wyższe rośliny, może sprawić wrażenie, że za nią rozciąga się dalsza, okazała część ogrodu. Jeśli przez mały ogród poprowadzimy ścieżkę ułożoną z elementów w poprzek, to także optycznie skrócimy długość ogrodu. Podobnie meandrujące ścieżki sprawią, że trakt wyda się znacznie dłuższy, a ogród szerszy. Inna szkoła projektowa mówi, aby aranżacja małego ogrodu nie dawała złudzeń większej przestrzeni. Warto wtedy jednak zastosować motyw przewodni w postaci jednego elementu silnie skupiającego uwagę np. efektownej rzeźby ogrodowej, kolorowego mebla np. fotela farmerskiego, oryginalnego w formie płotka czy balustrady. Funkcję taką może też pełnić pojedyncza większa roślina np. krzew efektowny o każdej porze roku. 

Pomysł na mały ogród – rabaty kwiatowe w roli głównej

Podstawowym elementem małego ogrodu mogą być rabaty kwiatowe. Dobór gatunków zaplanujmy tak, aby od wiosny do jesieni nasz mini ogródek był pełen kwiatów. Należy je zaplanować w powiązaniu z nasłonecznieniem. Miejsca w pełnym słońcu, gdzie gleba szybko wysycha i obszary w głębokim cieniu, gdzie jest wilgotno to warunki wymagające odmiennego potraktowania i doboru roślin. Ważne jest również tempo rozrastania się roślin – dobieramy je tak aby nie tylko obecnie ale i w przyszłości nie kolidowały z innymi funkcjami. Dobrze, żeby miejsce na naszą rabatę było w części reprezentacyjnej ogrodu, którą widać np. z altany czy tarasu. Gatunki drzew i krzewów ograniczmy do miniaturowych, olbrzymie okazy z czasem zdominują mały ogródek, zabiorą słońce i zniszczą glebę. 

Mały ogród jak pokój

Potraktowanie małego ogródka jak wnętrza daje z reguły dobre efekty. Dotyczy to zazwyczaj części wypoczynkowej ogrodu. Przestrzeń oddzielamy od sąsiadów pełnym płotem, który stworzy wrażenie intymności, ale możemy też go potraktować jako ściany wnętrza i również ozdobić np. donicami lub obrazkami. Następnie tak wyizolowaną przestrzeń „meblujemy” elementami małej architektury, meblami ogrodowymi, roślinami. Podobnie jak małe mieszkanie, również mały ogród nie powinien być zagracony! Nawierzchnię np. z drewna lub kompozytu można ułożyć na kilku poziomach, tworząc różne zakątki funkcjonalne. Taki charakter ogrodu pozwala np. całkowicie zrezygnować z trawnika lub rabat. Rośliny można posadzić tylko w pojemnikach stojących na posadzce, zawieszonych na balustradach czy wkomponowanych w płoty. Na zadaszonej nawierzchni ułożyć dywany i chodniki, a całość ozdobić stojącymi lampami i girlandami świateł oplatającymi przesłony.