Artykuły

Dostępne obecnie programy umożliwiają otrzymanie dofinansowania remontu domu niemal na każdym jego etapie. Najczęściej ich celem jest ochrona środowiska, dlatego obejmują one takie elementy, których modernizacja służy zmniejszeniu zapotrzebowania na energię z paliw kopalnych i ograniczeniu emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Niektóre pozwolą usunąć szkodliwe płyty azbestowe z  dachów, a inne zlikwidować bariery architektoniczne uciążliwe dla osób niepełnosprawnych. Nie odwlekajmy więc remontu w nieskończoność, ponieważ dzięki dofinansowaniom czy dotacjom możemy znacznie obniżyć jego koszty, a czasami w ogóle ich nie ponieść. Ponadto poprawnie przeprowadzona modernizacja przynosi wymiernie korzyści. Ocieplenie domu, montaż nowych okien i drzwi, wymiana „kopciucha” na ekologiczne źródło ciepła (np. pompę ciepła) czy instalacji podgrzewania wody na nową, montaż wentylacji z odzyskiem ciepła, zastosowanie odnawialnych źródeł do wytwarzania energii na potrzeby domu, a w końcu usunięcie elementów z azbestem to tylko nieliczne realizacje, które pozwolą nam zmniejszyć koszty związane z eksploatacją domu – ogrzewaniem i zużyciem energii elektrycznej, a także poprawią warunki zdrowotne naszego życia. Dzięki termomodernizacji oraz zastosowaniu nowoczesnej pompy ciepła i połączeniu jej z panelami fotowoltaicznymi nie tylko zapewniamy komfort cieplny w pomieszczeniach, ale także obniżamy radykalnie rachunki za energię elektryczną. Szacuje się, że przy dobrze zaprojektowanym i  przeprowadzonym remoncie poniesione koszty zwrócą się już po 8-10 latach. Pamiętajmy także, że całkowite wyeliminowanie lub drastyczne zmniejszenie zużycia paliw kopalnych do ogrzewania domu i  podgrzewania wody sprzyja zarówno środowisku, jak i  naszemu zdrowiu. Termomodernizacja i  remont domu zwiększają również bezpieczeństwo oraz poprawiają jakość życia jego mieszkańców, ponieważ większość nowoczesnych urządzeń jest samoobsługowa i, co ważne, objęta długą gwarancją – nawet 30-letnią. Dodatkowo dom przyjazny środowisku, bezpieczny dla ludzi oraz energooszczędny jest nie tylko w dzisiejszych czasach standardem, ale zyskuje też na wartości.

ZDROWY, CIEPŁY I BEZPIECZNY DOM

"CZYSTE POWIETRZE"

Celem ogólnopolskiego programu „Czyste Powietrze” jest jak największe ograniczenie zanieczyszczeń generowanych przed domy jednorodzinne. Dopłaty obejmują m.in. docieplenie ścian zewnętrznych, dachu, podłogi na gruncie czy stropu nad nieogrzewaną piwnicą, a także wymianę okien i drzwi. Działania te pozwolą znacząco ograniczyć straty ciepła, które przez brak odpowiedniej izolacji uciekało na zewnątrz. W ramach termomodernizacji możemy także ulepszyć instalację grzewczą i ciepłej wody. Możemy więc ubiegać się o dofinansowanie wymiany starego, nieefektywnego kotła na paliwo stałe lub całej przestarzałej instalacji grzewczej i wody użytkowej na bardziej wydajną oraz ekologiczną – np. pompę ciepła czy kocioł kondensacyjny 5 klasy ecodesign. Prace mogą objąć również usprawnienie systemu wentylacji – mało wydajna wentylacja grawitacyjna (naturalna) zastępowana jest wentylacją mechaniczną z odzyskiem ciepła. Jeśli dodatkowo zamontujemy panele fotowoltaiczne, to możemy liczyć na dodatkowy bonus. Z dofinansowania na termomodernizację mogą skorzystać właściciele lub współwłaściciele domów jednorodzinnych bądź mieszkań mających odrębną księgę wieczystą. Jeśli z programu korzystają osoby, których dochód roczny nie przekracza 100 tys. zł, maksymalne dofinansowanie w wersji podstawowej z pompą ciepła wynosi 25 tys. zł. Gdy zdecydujemy się na dodatkową mikroinstalację fotowoltaiczną, kwota dotacji wzrośnie o 5 tys. zł. Jeżeli nasz dochód netto wynosi maksymalnie 1400 zł na osobę lub 1960 zł w gospodarstwie jednoosobowym, to kwota dofinansowania wynosi już 32 tys. zł, a w przypadku paneli fotowoltaicznych – 37 tys. zł. Dotację w programie „Czyste Powietrze” można łączyć z termomodernizacyjną ulgą podatkową, dzięki której możemy odliczyć od dochodu wydatki poniesione na zakup materiałów budowlanych oraz urządzeń i usługi związane z ich montażem, ale tylko te, które nie zostały dofinansowane z dotacji. Limit wydatków objętych ulgą to 53 tys. zł. Program „Czyste powietrze” będzie realizowany do 2029 r. Ostateczny termin na podpisanie umowy na dotację mija jednak wcześniej, bo 31 grudnia 2027 r. Zakończenie wszystkich prac zawartych w umowie musi nastąpić maksymalnie do 30 czerwca 2029 r. Co ważne, inwestycja nie może trwać dłużej niż 2 lata. Wnioski o dofinansowanie można składać w jednym z szesnastu wojewódzkich funduszy ochrony środowiska.

PREMIA TERMOMODERNIZACYJNA

Przysługuje jedynie tym osobom, które skorzystają ze specjalnego kredytu na remont zaciągniętego w banku współpracującym z Bankiem Gospodarstwa Krajowego w ramach programu realizowanego przez Fundusz Termomodernizacji i Remontów BGK. Premia polega na spłacie części kredytu zaciągniętego przez inwestora. Z tego też powodu nie mogą z niej korzystać osoby przeprowadzające termomodernizację wyłącznie z własnych środków. Aby uzyskać premię, remont musi przede wszystkim prowadzić do zmniejszenia zużycia energii. Wiąże się to najczęściej z ociepleniem domu, ale nie tylko. Obejmuje także inne prace, które bezpośrednio wpływają na poprawę energochłonności modernizowanego budynku, takie jak choćby wymiana okien i drzwi, wymiana kotła oraz modernizacja systemu grzewczego. W ramach środków przyznawanych przez Fundusz Termomodernizacji i Remontów można również starać się o dofinansowanie na instalację odnawialnych źródeł energii, np. pompy ciepła czy ogniw fotowoltaicznych. Wysokość premii to maksymalnie 16% poniesionych kosztów całego przedsięwzięcia. Jeśli obejmuje ono również montaż odnawialnych źródeł energii (OZE), jej wysokość wzrasta do 21% całości kosztów.

DACH BEZ AZBESTU

Zgodnie z prawem płyty azbestowe powinny zniknąć z polskich dachów do 2032 r. Do tego też czasu będą udzielane bezzwrotne dotacje na ich usunięcie. Jednak im szybciej przeprowadzimy remont, tym lepiej dla naszego zdrowia, ponieważ materiał ten jest szkodliwy – włókna azbestowe przyczyniają się do włóknienia płuc i chorób nowotworowych. Pamiętajmy, że azbestu nie można usuwać samodzielnie. Oprócz tego, że grożą za to kary finansowe nawet do 20 tys. zł, to azbestowy rakowotwórczy pył sypie się w dużych ilościach. Pracę tę powinna wykonać wyspecjalizowana ekipa. Na demontaż wyrobów azbestowych z dachów, przegród czy elewacji, pakowanie, transport, a także unieszkodliwienie na certyfikowanym składowisku możemy uzyskać dofinansowanie sięgające nawet 100% kosztów. Dotacje pochodzą z wojewódzkich funduszy ochrony środowiska Dom bez barier Osoby niepełnosprawne napotykają różne bariery – progi w drzwiach, wąskie wejścia, wanna zamiast prysznica, brak uchwytów czy podjazdów to tylko nieliczne. Można je zlikwidować dzięki dotacji Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przeznaczonej na zakup przedmiotów oraz wykonanie prac remontowo-budowlanych. Jej celem jest dostosowanie mieszkania, budynku lub jego najbliżej okolicy do samodzielnego funkcjonowania i poruszania się osoby niepełnosprawnej. Wysokość dofinansowania może sięgać nawet 95% wartości realizowanego przedsięwzięcia, ale nie więcej niż piętnastokrotność przeciętnego wynagrodzenia. Z dofinansowania PFRON mogą skorzystać wszystkie osoby niepełnosprawne (z odpowiednim orzeczeniem), które są właścicielami nieruchomości lub jej użytkownikami wieczystymi. Jeśli wnioskodawca nie jest właścicielem nieruchomości, niezbędna jest zgoda właściciela na wykonanie prac budowlanych lub remontowych służących usunięciu tych barier. Dofinansowania realizują miejskie ośrodki pomocy społecznej, miejskie ośrodki pomocy rodzinie oraz powiatowe centra pomocy rodzinie. i gospodarki wodnej i są rozdzielane przez gminy. Z tego też powodu o programy dotyczące usuwania azbestu powinniśmy dowiadywać się właśnie w urzędzie gminy, w której mieszkamy i tam również zgłaszać fakt, że np. dachy naszych budynków zawierają azbest. Niestety, dofinansowanie nie pokrywa kosztów nowego dachu i jego montażu – ponosimy je sami.

PROGRAM OGRANICZENIA NISKIEJ EMISJI

Właściciele domów i mieszkań, w których jedynym źródłem ogrzewania jest piec na paliwo stałe (węgiel, drewno), mogą wziąć udział w Programie Ograniczania Niskiej Emisji (PONE). O dotację mogą starać się osoby fizyczne (również najemcy lokali komunalnych), wspólnoty mieszkaniowe i przedsiębiorcy. Program realizują samorządy, a dotyczy on podłączenia mieszkania do miejskiej sieci ciepłowniczej, instalacji ogrzewania elektrycznego, instalacji pompy ciepła, instalacji ogrzewania gazowego, instalacji ogrzewania olejowego, instalacji mieszanego systemu centralnego ogrzewania (z wyłączeniem systemów opartych na paliwach stałych). Maksymalna wysokość dotacji to 50% poniesionych kosztów i należy ją wykorzystać na wymianę pieców na paliwo stałe. Rozliczenie dotacji następuje na podstawie umowy dopiero po wykonaniu inwestycji. Do wniosku musimy dołączyć kopie faktur i rachunków oraz przygotować oryginały do wglądu. Potrzebne będą także dokumenty potwierdzające zakres, termin i prawidłowość wykonanych prac. W przypadku budynku lub lokalu należącego do kilku właścicieli wniosek musi złożyć każdy ze współwłaścicieli lub jeden ze współwłaścicieli, dołączając pełnomocnictwo do reprezentowania pozostałych osób. Najemcy lokali komunalnych do wniosku muszą dołączyć również zgodę zarządcy budynku na wymianę ogrzewania oraz akt najmu lokalu komunalnego

MOJA WODA

Właściciele domów jednorodzinnych oraz domów mieszkalnych w zabudowie szeregowej, bliźniaczej lub grupowej, którzy chcą zadbać o środowisko i niższe rachunki, mogą gromadzić deszczówkę w zbudowanej w tym celu instalacji. Dofinansowanie na nią można otrzymać w ramach programu „Moja Woda”. Beneficjenci tego programu NFOŚiGW otrzymają kwotę nie wyższą niż 80% kosztów kwalifikowanych przedsięwzięcia i nie więcej niż 5 tys. zł na jedno przedsięwzięcie. Dotację należy przeznaczyć na budowę instalacji służących wyłapywaniu i retencji wód opadowych oraz roztopowych, tak by nie trafiały one bezpośrednio do kanalizacji bytowo-gospodarczej. Precyzując, możemy zakupić, zamontować i zbudować: oczko wodne; przewody odprowadzające wody opadowe zebrane z rynien, wpustów do zbiornika nadziemnego lub podziemnego; podziemne lub nadziemne zbiorniki retencyjne oraz instalację rozsączającą. Wytyczne NFOŚiGW regulują także pojemności budowanych zbiorników: otwarte zbiorniki retencyjne będą musiały mieć pojemność powyżej 2 m3 , tak samo jak podziemne zbiorniki zamknięte, natomiast nadziemne zbiorniki będą musiały mieścić minimum 1 m3 wody. Nabór wniosków do programu „Moja woda” ruszył w 2020 r. i będzie realizowany do 2024 r. przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Budżet został ustalony na 100 mln zł, co oznacza, że będzie mogło skorzystać z niego minimum 20 tys. osób. Co ważne, zbudowane w ramach programu systemy nie będą zaliczane do tzw. śródlądowych wód stojących. Oznacza to, że w przypadku sprzedaży nieruchomości z takimi instalacjami Skarbowi Państwa nie będzie przysługiwało prawo pierwokupu

PRZYDOMOWE OCZYSZCZALNIE

Właściciele domów jednorodzinnych bez dostępu do sieci kanalizacyjnej mogą starać się o częściową spłatę kredytu zaciągniętego na budowę przydomowej oczyszczalni ścieków. Spłatę części rat finansują wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej. Maksymalne dofinansowanie wynosi 40% kosztów kwalifikowanych inwestycji, przy czym nie mogą one przekroczyć 12 tys. zł brutto. Realna dopłata wynosi więc 4800 zł. Koszty kwalifikowane obejmują: przygotowanie terenu, roboty demontażowe i rozbiórkowe obiektów kolidujących z planowaną inwestycją, zakup i montaż urządzeń, roboty ziemne i budowlano-montażowe, rozruch instalacji i urządzeń, obsługę geodezyjną i hydrogeologiczną, przywrócenie terenu do stanu pierwotnego. Wniosek należy złożyć w banku, który realizuje program w oparciu o umowę z WFOŚiGW. Aby rozliczyć inwestycję, trzeba będzie przedstawić protokół odbioru budowy przydomowej oczyszczalni ścieków potwierdzony przez osobę z odpowiednimi uprawnieniami, oświadczenie instalatora oczyszczalni, że roboty montażowe zostały przeprowadzone właściwie i gwarantują prawidłową pracę instalacji oraz oświadczenie inwestora o likwidacji bezodpływowego zbiornika na ścieki (z wyjątkiem właścicieli nowo wybudowanych domów). Ze wsparcia nie mogą skorzystać jednak właściciele domów, którzy wybudowali przydomową oczyszczalnię ścieków przed złożeniem wniosku

KTÓRY PROGRAM JEST LEPSZY?

Oprócz dotacji ogólnopolskich poszczególne samorządy realizują własne programy dotyczące jedynie mieszkańców określonych terenów. W jednych programach mogą brać udział wyłącznie osoby indywidualne, a w innych również przedsiębiorcy. Niektóre z nich są przeznaczone wyłącznie dla osób planujących budowę, a inne dotyczą remontu. Wszystko to sprawia, że trudno jest jednoznacznie wskazać, który program dotacji jest najlepszy. Wiele zależy bowiem od indywidualnego przypadku i tylko porównując dostępne aktualnie rozwiązania, będzie można powiedzieć, które jest rzeczywiście optymalne. Pamiętajmy, że w związku z wymogami unijnymi dotyczącymi zużycia energii i rekomendacjami dotyczącymi stosowania odnawialnych źródeł energii liczba tych programów będzie rosnąć. W trosce więc o swoje finanse warto monitorować strony Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz jego wojewódzkich oddziałów, bo to pozwoli na odkrycie programów w fazie planowania, a być może korzyści, które zaoferują, będą zdecydowanie lepsze od oferowanych dotychczas.

DOTACJA Z KREDYTEM

Dotacje i dofinansowania z różnych programów pozwolą pokryć część kosztów remontu. Ich otrzymanie jest jednak najczęściej możliwe dopiero po zakończeniu inwestycji, podobnie jak odzyskanie ulg podatkowych. Nie wszystkich jednak stać na przeprowadzenie remontu z własnych środków. W takim przypadku możemy skorzystać z kredytu. Kredyt gotówkowy jest opłacalny przy kwotach do 20 tys. zł. Jeżeli natomiast zależy nam na większej kwocie, to możemy wykorzystać kredyt hipoteczny. Rozwiązaniem są też specjalne kredyty na inwestycje ekologiczne.