Artykuły

Odnawianie krzeseł to jeden z obszarów coraz bardziej popularnej idei DIY (ang. Do It Yourself, czyli Zrób To Sam). Propagowane w tej sferze jest samodzielne, zazwyczaj amatorskie wykonanie prac, które mają na celu m.in. przywrócenie do życia starych, nieużywanych przedmiotów, najczęściej domowego użytku. Renowacja krzeseł drewnianych jak najbardziej wpisuje się w tę ideę – bez angażowania profesjonalnych wykonawców można przywrócić do życia mebel, który utracił swoje walory wizualne lub jest niesprawny technicznie. Skąd wziąć stare krzesło do renowacji? To jeden z bardziej dostępnych sprzętów na rynku przedmiotów vintage. Wystarczy zajrzeć na portale internetowe, odwiedzić pchli targ lub sklep antykwaryczny. W Polsce są też duże magazyny sprowadzanych z Zachodu starych mebli i artykułów wyposażenia wnętrz, w których krzesła stanowią lwią część oferty. W wielu domach stare krzesła zalegają strychy i piwnice. 

Renowacja krzesła – dlaczego warto

Własnoręcznie wykonana renowacja mebli przynosi wiele korzyści. Dla wielu osób renowacja starych krzeseł ma wymiar ekonomiczny – stare krzesło może mieć bowiem nie tylko wartość sentymentalną, ale też wartość finansową antyku. Naprawa kilkudziesięcioletniego, a czasami nawet ponad stuletniego stylowego krzesła wykonanego z wysokiej jakości materiałów i pochodzącego z dawnej renomowanej fabryki lub pracowni może zwiększyć jego wartość rynkową nawet kilkukrotnie. Renowacja takich mebli jest pracą czasochłonną, jednak przynosi duże oszczędności w porównaniu z kosztami, jakie trzeba byłoby ponieść w profesjonalnym zakładzie. Na zachętę wystarczy porównać ceny krzesła do renowacji i odnowionego. Są też osoby, które nie chcą pozbywać się swoich zniszczonych już mebli mających jedynie wartość pamiątki rodzinnej – odnowienie krzesła jest sposobem na nadanie mu nowego życia i wprowadzenie w nową aranżację wnętrza. Odnawianie starych mebli wpisuje się również w modę na aranżacje eklektyczne, w których mieszka się sprzęty z różnych stylów i epok. Odnowione krzesła to również sposób na indywidualizację wnętrz – mebel po renowacji będzie przedmiotem unikatowym i niepowtarzalnym. Do renowacji starych krzeseł zachęcają łatwo dostępne środki, takie jak np. farby do drewna. czy gotowe szpachle naprawcze. 

Naprawa krzeseł – ocena stanu technicznego mebla

Zakres prac niezbędnych przy odnawianiu krzesła zależy od jego stanu technicznego, często elementem renowacji jest naprawa krzeseł. Ocena elementów wymagających napraw jest niezbędna – pozwoli nie tylko zgromadzić niezbędne narzędzia i preparaty, ale też oszacować, czy jesteśmy w stanie wykonać bez pomocy fachowca. Odnowienie powierzchni drewnianej lub metalowej z powodzeniem możemy wykonać we własnym zakresie, trudniej będzie dorobić brakujący fragment mebla lub naprawić tapicerkę, choć nie jest to niemożliwe w dobrze zaopatrzonym domowym warsztacie. Najpierw oceniamy stan mechaniczny krzesła – czy nogi i oparcie mają stabilne mocowania i czy siedzisko nie ma dziur. W przypadku krzesła nie musimy demontować mebla, ale czasami, gdy mebel jest skręcany warto go rozkręcić. Gdy krzesło ma siedzisko tapicerowane, trzeba ocenić stan samego siedziska i pokrywającej je tkaniny.

Odnawianie krzesła – prace wstępne

Po dokonanej ocenie sprzętu, który ma podlegać renowacji, musimy przystąpić do początkowych gruntownych prac. Na tym etapie niezbędne mogą być środki do przygotowania podłoża. Zaatakowane przez mikroorganizmy meble z litego drewna trzeba poddać dezynsekcji. W tym celu konieczne będzie użycie o preparatu owadobójczego do zwalczania szkodników i ich larw gnieżdżących się w meblach. Przed klejeniem niestabilnych lub odseparowanych od mebla elementów warto całość dokładnie wyczyścić. Miękką szczotką oczyścimy powierzchnię krzesła z kurzu, twardsze lub szczotką do drewna. Mocno zabrudzoną powierzchnię krzesła możemy wyczyścić, sięgając po odplamiacz do drewna. Gdy powłoki lakieru lub farby odspajają się, można użyć opalarki lub szpachelki, ale może wystarczy sięgnąć po żel do usuwania starych powłok drewnianych, który ułatwia usunięcie warstwy lakieru lub farby, a nie wysusza drewna i nie niszczy delikatnych powierzchni drewnianych. Następnie przechodzimy do etapu regeneracji – wyszczerbione w drewnie i nadgryzione przez owady miejsca trzeba wypełnić szpachlą do drewna Po jej zastygnięciu powierzchnię równamy drobnoziarnistym papierem ściernym. Do spowodowanych działaniem rdzy ubytków w metalu należy zastosować dwuskładnikowe, epoksydowe specjalistyczne pasty, tzw. płynne metale. Nakłada się je szpachelką i zanim do końca zastygną, przez folię lub zmoczoną dłonią, można je kształtować i równać. Po utwardzeniu nadają się do szlifowania. Wiele starych krzeseł, nawet tych wykonanych z litego drewna, jest pokryte warstwą forniru. Jeśli zniszczona jest tylko warstwa wierzchnia lakieru, szlifujemy go za pomocą papieru ściernego lub szlifierki. Jeśli w powierzchni forniru znajdują się jedynie niewielkie pęknięcia irysy, możemy je zamaskować szpachlą w kolorze dopasowanym do barwy drewna. Jeśli jednak są to większe ubytki w postaci kilkucentymetrowych dziur w fornirze, należy dokleić fragmenty materiału, aby uzyskać jednolitą powierzchnię. 

Renowacja krzeseł – malowanie

Po wypełnieniu ubytków w drewnie lub metalu albo doklejeniu kawałka forniru wyrównujemy powierzchnię mebla, aby miejsca sztukowane nie były widoczne. Bardzo delikatnie szlifujemy je drobnoziarnistym papierem ściernym. Powierzchnie należy odpylić i odtłuścić, a następnie zaimpregnować, jeśli zdjęliśmy powłoki do warstwy surowego drewna. Następnie przystępujemy do nakładania warstwy wierzchniej. Do wyboru mamy farby, bejce i lakiery o różnym poziomie krycia. Dla podkreślenia usłojenia drewna warto wybrać transparentne preparaty. W zależności od środka uzyskamy efekt matowy lub lśniący. Stare krzesło możemy pomalować techniką przecierki. Wystarczy pomalować krzesło farbą do drewna na któryś z jasnych pastelowych kolorów np. biel, róż, beż, błękit lub szarość, a następnie delikatnie przetrzeć kanty mebli. Nie jest to trudne – wilgotną lnianą szmatką przecieramy nie do końca wyschniętą warstwę farby. Czynność tę powtarzamy, wykonując koliste ruchy, aż do uzyskania pożądanego efektu. Podobny efekt uzyskamy, przecierając wyschniętą już farbę bardzo drobnym papierem ściernym. Można też zastosować metodę mocnej przecierki, tzw. chippy look, która daje efekt „odrapania” na całym meblu. Dla tego sposobu patynowania mebli charakterystyczne są wyraziste kolory: zielenie, czerwienie i turkusy. 

Jak odnowić stare krzesła tapicerowane

Naprawa siedziska będzie nie do pominięcia, jeśli ono zapada się, jest dziurawe, wychodzą z niego sprężyny lub gąbka jest pokruszona. Praca ta może wymagać pewnej siły fizycznej – na początku trzeba bowiem usunąć gwoździe tapicerskie oraz wszystkie zszywki, które mocują tkaninę obiciową. Może się też zdarzyć, że wymiany będą wymagały pasy siedziska i sprężyny, ale jeśli są w dobrym stanie, wystarczy wymienić piankę na siedzisku lub oparciu albo na obu elementach łącznie. Małe kawałki pianki montuje się czasami na poręczach krzeseł. Po odnowieniu konstrukcji krzesła należy tapicerskimi zszywkami przymocować przycięty na wymiar materiał. Korzystając ze zszywacza tapicerskiego, pracę przeprowadzimy szybko i sprawnie. Trzeba tylko pamiętać o naciąganiu materiału w trakcie działań. O ostatecznym efekcie w dużej części przesądzi tkanina obiciowa. Można odnowić krzesło tapicerowane nie odbiegając zanadto od oryginału – wówczas poszukujemy materiału z kolekcji klasycznych. Pamiętajmy jednak, że renowacja starego mebla to jeden ze sposobów na personalizację wnętrza. Odnowione przez nas krzesło czy fotel może być niepowtarzalny – ekstrawagancka tkanina jest dobrym sposobem na swoistą zabawę z tradycją. Cóż szkodzi, by siedzisko lub oparcie krzesła zdobił wizerunek filmowej gwiazdy? A może pokryć je deseniem w kolorowe kropki?