Artykuły

Jakie są główne przyczyny rozwoju glonów i grzybów na elewacjach?

Aby doszło do rozwoju mikroorganizmów na danej powierzchni, muszą wystąpić równocześnie 3 czynniki :

• Obecność mikroorganizmów;
• Obecność podłoża bogatego w pożywienie organiczne;
• Odpowiednie warunki otoczenia, a przede wszystkim wystarczająca ilość wilgoci.

Wystarczy brak chociaż jednego z powyższych czynników aby skutecznie chronić powierzchnię przed skażeniem mikrobiologicznym. W praktyce jednak mikroorganizmy występują prawie wszędzie, gdyż są roznoszone przez wiatr. Najbardziej rozpowszechnione są glony które mogą rozwijać się na każdym podłożu, a pożywienie pobierać z powietrza i światła. Mimo to, nie wszystkie obiekty budowlane są porośnięte glonami. Decydującym czynnikiem wpływającym na obecność glonów i grzybów są czynniki lokalne i środowiskowe, które wspomagają występowanie wilgoci na powierzchni elewacji.

Czynniki mające wpływ na wilgotność powierzchni elewacji to:

czynniki pogodowe (na które nie mamy wpływu)

• przypadająca w danym rejonie ilość dni z opadami atmosferycznymi lub mgłą;

czynniki związane z lokalizacją i otoczeniem obiektu

• zacienienie elewacji przez sąsiadujące budynki, drzewa i krzewy;
• ograniczenia w przepływie powietrza wokół budynku;

błędy projektowe i wykonawcze

• złe odprowadzenie wody z dachu lub rozpryskująca się woda w rejonie cokołów;
• podciąganie kapilarne wilgoci z podłoża;
• odchylenie od pionu powierzchni elewacji, im bardziej odchylona jest powierzchnia ścian tym silniej jest ona narażona na niekorzystne działanie opadów atmosferycznych.

Ponadto narastające zjawisko ocieplania się klimatu Ziemi oraz efekt cieplarniany powodują coraz łagodniejsze zimy i bardziej wilgotne oraz ciepłe pory letnie. Wpływa to bardzo korzystnie na rozwój glonów i grzybów. Problem powstawania nalotu na elewacji nie dotyczy wyłącznie tynków cienkowarstwowych i systemów ociepleń, lecz skala problemu jest o wiele szersza. Glony i grzyby mogą rozwinąć się na każdym podłożu w sprzyjających dla nich warunkach cieplno-wilgotnościowych. Przykładem może być np.: siding, metal, dachówki ceramiczne, szkło, itp.

Czynniki wspomagające rozwój mikroorganizmów na elewacji: 

nieodpowiednia eksploatacja budynku

• brak okresowego i systematycznego mycia elewacji w celu usuwania zabrudzeń i zanieczyszczeń;

ocieplenie budynku grubą warstwą termoizolacji sprzyja powstawaniu kondensatu na powierzchni elewacji

błędy projektowe i wykonawcze

• brak ochrony konstrukcyjnej elewacji pozbawionej odpowiednio długich okapów i zadaszeń;
• nieprawidłowe rozwiązania w strefie cokołowej i brak zabezpieczenia ścian przed podciąganie kapilarnym wilgoci i przed wodą rozbryzgową;
• stosowanie na elewacji materiałów wykończeniowych (tynk, farba) niewyposażonych w aktywne  substancje glono- i grzybobójcze (tzw. biocydy);
• brak odpowiednio wykonanych obróbek blacharskich i narażenie elewacji na bezpośrednie i długotrwałe działanie wody opadowej;
• zawilgocenie ścian zewnętrznych wywołane uszkodzeniem lub nieszczelnością rynien i rur spustowych;
• nieodpowiednie materiały wykończeniowe na elewacji (o dużym współczynniku absorpcji), powodujące nadmierne zawilgocenie powierzchni i trudności z pozbyciem się nadmiaru wilgoci;
• bardzo chropowata powierzchnia elewacji, umożliwiająca zatrzymywanie wody opadowej i zanieczyszczeń zawierających związki organiczne;
• karbonatyzacja niezabezpieczonych tynków mineralnych i spadek poziomu ich alkaliczności w wyniku  działania dwutlenku węgla zawartego w powietrzu;
• zawilgocenie pomieszczeń wywołane przez niesprawną wentylację lub też montaż szczelnych okien (bez nawiewników);
• szkodliwa kondensacja wilgoci wewnątrz przekroju ściany.

niekorzystne otoczenie budynku

• bujna roślinność wokół budynku zwiększająca wilgotność powietrza i zanieczyszczenie powierzchni elewacji.

Jak należy dobierać produkty do wykonywania ocieplonych elewacji aby zapewnić jak najdłuższą ochronę elewacji przed działaniem glonów i grzybów?

Z reguły niewiele można zmienić w konstrukcji budynku i w warunkach zewnętrznych związanych z jego lokalizacją głownie ze względu na wysokie koszty takich zmian. Dlatego też, powierzchnię elewacji należy zabezpieczyć farbą lub tynkiem, który będzie możliwie najbardziej nieatrakcyjny dla glonów i grzybów.  W pierwszej kolejności należy zapobiegać glonom lub przynajmniej czasowo opóźniać ich wzrost poprzez specjalne zabezpieczenie farb i tynków, za pomocą tzw. aktywnych biocydów powłokowych i dodatkowe zabezpieczenie farb i tynków.

W celu ograniczenia problemu rozwoju glonów i grzybów firma Farby KABE stosuje od lat do swoich produktów aktywne biocydy powłokowe które są stopniowo uwalniane i tworzą powłokę ochronną na powierzchni elewacji. Jednakże w związku z konieczną wodo- rozpuszczalnością tych substancji czynnych, wcześniej czy później działanie substancji zostaje wyczerpane i ich działanie ochronne zanika. Dlatego też, hamowanie wzrostu glonów i grzybów poprzez stosowanie biocydu oznacza, że konieczne środki zapobiegania muszą być stosowane regularnie, co pewien okres czasu. Nie da się precyzyjnie długości tych okresów, ponieważ składa się na to szereg różnych czynników zewnętrznych, które w każdym przypadku zmieniają się, i na które nie mamy żadnego wpływu. Dlatego nie można zagwarantować, że glony i grzyby już się nie pojawią. Mamy jednak pozytywne doświadczenia w 5-letniej skuteczności naszego zabezpieczenia i zalecamy okresowe odświeżanie elewacji, co 5 lat. Bezsprzecznie najdłuższą ochronę elewacji przed porostem glonów i grzybów zapewnia zastosowanie masy tynkarskiej pokrytej dwukrotnie farbą elewacyjną z zabezpieczeniem powłokowym.

Czy oprócz zastosowania tynku i farby zawierającej specjalne biocydy można dodatkowo zabezpieczyć elewację przed działaniem glonów i grzybów ?

Konstrukcyjna ochrona przed wilgocią

Glony i grzyby porastają nasze elewacje tylko wtedy, kiedy mają wystarczająco dużo wilgoci. Dlatego do odparcia „ataku” służą wszystkie środki, które prowadzą do ochrony elewacji przed wilgocią i/lub wspomagają szybkie wysychanie powierzchni budynków. Niestety, w nowoczesnej architekturze często rezygnuje się ze sprawdzonych przez wieki zadaszeń, okapów czy rynien dlatego nie może dziwić fakt, że obiekty tego typu bez występu dachowego są często zagrzybione i pokryte glonami. Dach chroni przed opadami, przez co skraca czas zawilgocenia elewacji i zapobiega szybkiemu wymywaniu zastosowanych biocydów. Dodatkowo, zadaszenie redukuje oddawanie ciepła w czasie pogodnych nocy, co zapobiega osadzaniu się wilgoci.

Jakie tynki podatne są najbardziej na działanie glonów i grzybów ?

Na podstawie naszych własnych doświadczeń i przeprowadzonych dotychczas badań, możemy wyjść z założenia, że wszystkie znane rodzaje materiałów wykończeniowych są zasiedlane przez glony i grzyby, jeżeli tylko jest wystarczająco dużo wilgoci i elewacje nie są specjalnie zabezpieczone za pomocą substancji czynnych tzw. biocydów. Nie jest to zaskoczeniem, jeżeli świadomie rozejrzymy się w naszym otoczeniu znajdziemy glony na szkle, metalu, kamieniu, betonie, drewnie, plastikowych częściach oraz wielu innych podłożach. Zawsze jednak w grę wchodzi obecność wilgoci. 

Jak skażoną biologicznie elewację odpowiednio odkazić i zabezpieczyć aby problem z glonami i grzybami nie wracał ?

Jeżeli na elewacji pojawiły się już glony i/lub grzyby, można przeciwdziałać im stosując sprawdzone produkty Farby KABE: 

1. W przypadku występowania intensywnego porostu glonów i/lub grzybów podłoże należy oczyścić w sposób mechaniczny (np. przy użyciu szczotki z twardym włosiem), a następnie całą powierzchnię zmyć rozproszonym strumieniem wody.

2. Powierzchnie, na których pojawił się porost pokryć preparatem grzybo- i glonobójczym ALGIZID (najprościej natryskiem za pomocą opryskiwacza ogrodowego), a następnie po upływie 12 godzin sezonowania spłukać wodą. Przy intensywnym skażeniu podłoża zabieg odkażania należy powtórzyć.

3. Powierzchnie oczyszczone i odkażone należy zabezpieczyć przed ponownym rozwojem glonów i grzybów przez nałożenie masy tynkarskiej i/lub farby elewacyjnej z dodatkowym zabezpieczeniem przed porostem glonów i grzybów /usługa dodatkowa/.

Standardowo zabezpieczane masy tynkarskie i grunty pod tynki:

• silikonowe: ARMASIL T, ARMASIL T AKORD + grunt ARMASIL GT
• polikrzemianowe: NOVALIT T, NOVALIT T AKORD + grunt NOVALIT GT
• silikatowo-silikonowe: SISI AVANT + grunt SISI GT
• akrylowe: PERMURO, PERMURO AVANT i PERMURO AKORD + grunt PERMURO GT

oraz farby elewacyjne:

• silikonowe: ARMASIL F, SILCO F
• polikrzemianowe: NOVALIT F.

Jednakże w przypadku zastosowania farb i tynków:

• do renowacji powierzchni na których już wcześniej wystąpił porost i są tam korzystne warunki rozwoju
• do wykonania wierzchniej warstwy grubego ocieplenia (≥ 12 cm)    
• na budynkach zlokalizowanych w strefach zacienionych, o podwyższonej wilgotności lub dużej koncentracji roślin

zalecamy zastosowanie dodatkowego zabezpieczenia (usługa dodatkowa) w celu wydłużenia okresu ochrony przed porostem glonów i grzybów.

Przy pomocy ww. zestawu produktów istniejący porost zostaje usunięty a szkodliwe mikroorganizmy zostają unicestwione. Zredukowany zostaje także stopień przyjmowania wilgoci przez elewację – co z kolei hamuje szybkie wypłukiwanie biocydów