Artykuły

Od wewnątrz dach ocieplany jest zazwyczaj wełną mineralną, na którą ze względu na skośne płaszczyzny trudno byłoby położyć tynk. Dlatego w ostatnich latach bardzo często do wykończenia skosów poddasza i  zaadoptowania go do celów mieszkaniowych stosuje się płyty gipsowo-kartonowe, płyty gipsowo-włóknowe, gipsowo-cementowe, a  także płyty OSB. Przemawia za tym ich szybki i  łatwy montaż, lekka, nieobciążająca stropu konstrukcja oraz możliwość dowolnego kształtowania powierzchni. Aby jednak zastąpić w ten sposób tynk oraz technologie mokre przy wznoszeniu ścian działowych i wykonaniu podłogi, najlepiej skorzystać z rozwiązań systemowych, które ułatwiają perfekcyjny montaż płyt oraz pozwalają uniknąć błędów wykonawczych

ZASTOSOWANIA SYSTEMÓW SUCHEJ ZABUDOWY

Pod pojęciem suchej zabudowy rozumie się lekkie systemy, w których do specjalnie kształtowanych profili stalowych o  różnych wysokościach i  przekrojach mocuje się m.in. płyty gipsowo-kartonowe. Takie konstrukcje służą do wykańczania płaskich płaszczyzn ścian i  skosów poddasza – zastępują wtedy tynk. W systemie tym można też zbudować ścianki działowe. Wypełnia się je wówczas w  środku materiałem izolacyjnym – wełną mineralną. Ten rodzaj konstrukcji daje nieograniczone możliwości aranżacji wnętrz. Ściana działowa z płyt jest lekka, sposób montażu jest bezproblemowy i daje możliwość szybkiej zmiany układu mieszkania – można ją nie tylko łatwo postawić, ale również zdemontować. Systemy suchej zabudowy służą też do montowania sufitów podwieszanych. W  przypadku wykańczania poddasza przykręcenie płyt jest najlepszym rozwiązaniem – unikamy w ten sposób prowadzenia prac mokrych, ponadto przyspieszamy etap wykończenia domu. Sucha zabudowa jest również łatwa do wykonania – płytami pokrywamy od razu duże płaszczyzny skosów. Rozwiązanie to możemy również wykorzystać, wykańczając od wewnątrz ścianki kolankowe poddasza. Korzystając np. z  płyt OSB, możemy przygotować podłogę na poddaszu, zastępując mokrą wylewkę. W  łazience na poddaszu w  tej technologii zabudujemy stelaże służące do montażu podwieszanych urządzeń – miski ustępowej, bidetu czy umywalki. Płytami g-k możemy też obudować wannę, przygotowując w  ten sposób podłoże pod wykończenie jej płytkami lub innymi okładzinami. Korzystając z  lekkich ścianek, zagospodarujemy również przestrzeń garderoby pod skosami. Tym sposobem korzystając tylko z  płyt szybko i skutecznie wykończymy całą przestrzeń poddasza.

UNIWERSALNE PŁYTY G-K

Systemy suchej zabudowy wykorzystujące płyty gipsowo-kartonowe są przystosowane do pomieszczeń o  różnych wymaganiach. Zbudowane są z  rdzenia gipsowego pokrytego z dwóch stron warstwą cienkiego kartonu. Mają one najczęściej grubość od 9,5 do 25 mm, lecz w większości przypadków kupowane są płyty o grubości 12,5 mm. Standardowe płyty gipsowo-kartonowe typu A (oznaczane dawniej jako GKB) mają bardzo małą odporność ogniową i są wrażliwe na działanie wilgoci. Nie wolno ich zatem stosować w  łazienkach czy innych pomieszczeniach o  zwiększonej wilgotności powietrza. W  takich wnętrzach lepiej sprawdzą się płyty impregnowane oznaczane jako H2 (kiedyś GKBI). Mają one przeważnie karton w kolorze zielonym lub biały z zielonymi napisami. W  przypadku poddasza użytkowego i drewnianej konstrukcji dachu warto pomyśleć także nad zwiększoną odpornością ogniową płyt. Płyty zwykłe A i  impregnowane H2 ulegną w  razie pożaru zniszczeniu już po 15- -20 minutach. Płyty ogniochronne (różowe) oznaczone symbolem F, a dawniej GKF potrafią wytrzymać na[1]wet do 2 godzin. Na rynku dostępne są również płyty ogniochronne impregnowane (FH2), które mogą być stosowane w  łazienkach na poddaszu. Mają one w  swoim składzie włókna szklane, zwiększające odporność na działanie ognia. Zarówno płyty zwykłe, ogniochronne, jak i  impregnowane należy bardzo dokładnie impregnować przed rozpoczęciem malowania lub układania płytek. W  łazienkach, również tych na poddaszu, należy obowiązkowo zastosować dodatkową izolację przeciwwilgociową z folii w płynie lub mas uszczelniających, nawet przy zastosowaniu płyt impregnowanych. Do dyspozycji mamy też płyty gipsowo-karto[1]nowe, które można wyginać, nadając pomieszczeniom lub ich elementom oryginalne, zaokrąglone kształty. We wnętrzach, które chcemy wyciszyć, instaluje się systemy ścian dwu[1]warstwowych z  podwójnym opłytowaniem i  płytami o  podwyższonej akustyce. Płyty gipsowo-kartonowe są bardzo łatwe w obróbce, a do ich przycinania wystarczy zwykły nożyk z  wymiennymi ostrzami.

Jak montować płyty G-K na skosach

• Montaż płyt gipsowo- -kartonowych na poddaszu powinno się wykonywać w określonej kolejności. Prace rozpoczynamy od sufitu, następnie powinno się mocować płyty na ściankach kolankowych lub przedściankach, a na końcu wykańczamy skosy.

• Niektóre płyty zawsze powinny być montowane do stelaża. Błędem jest przykręcanie bezpośrednio do krokwi lub innych elementów więźby dachowej cienkich płyt g-k, g-w, ponieważ są one wówczas narażone na pęknięcia.

• W każdym przypadku jako zabudowę drewnianej konstrukcji dachu zaleca się układanie płyt w dwóch warstwach. Krótsze boki płyt powinny być przesunięte względem siebie o mniej więcej 40 cm. 

• W przypadku skośnej zabudowy dachu o prawidłowym montażu decyduje sposób połączenia płaszczyzn. Idealnie sprawdzi się profil narożnikowy elastyczny w postaci blachy o szerokości 10 lub 20 cm z perforacją pośrodku. Perforacja pozwala na wygięcie profilu pod dowolnym kątem, co znacznie ułatwia zabudowę na połączeniach dwóch płaszczyzn, które nie stykają się pod kątem prostym. Następnie profile nośne sufitu – profile CD – mocuje się do konstrukcji dachu za pomocą, np. wieszaków bezpośrednich lub kotwowych, pamiętając o odpowiednich ich rozstawach.

INNE RODZAJE PŁYT STOSOWANE DO ZABUDOWY PODDASZA

Płyty gipsowo-włóknowe

Mają budowę jednorodną, a w ich składzie znajduje się gips wymieszany z włóknami celulozowymi. Taka struktura zapewnia im znacznie większą odporność na uderzenia i wgniecenia w stosunku do płyt gipsowo- -kartonowych. Ma to znaczenie szczególnie przy zabudowie pokoi dziecięcych, gdzie często może dochodzić do uderzeń w powierzchnię zabudowanych skosów dachowych. Ze względu na dużą sztywność płyt gipsowo-włóknowych nie trzeba mocować do stelaży i można je przykręcać bezpośrednio do konstrukcji dachu. Ich obróbka jest równie łatwa jak płyt gipsowo-kartonowych i nie wymaga stosowania szlifierek ani pił elektrycznych. Standardowe płyty gipsowo-włóknowe charakteryzują się odpornością ogniową na poziomie ok. 30 minut. Mają jednak znacznie większą odporność na działanie wilgoci, przewyższającą nawet płyty gipsowo-kartonowe impregnowane. Doskonale nadają się zatem również do łazienek, co ułatwia zakup tych materiałów budowlanych i zmniejsza końcową ilość odpadów. O ile spoiny między płytami gipsowo-kartonowymi wykańcza się masami szpachlowymi, to szczeliny między gipsowo- -włóknowymi należy uzupełniać specjalnymi klejami. Jest to w konsekwencji łatwiejsze i szybsze rozwiązanie, co będzie miało znaczenie dla osób, które mają małe doświadczenie w spoinowaniu płyt g-k. Na rynku dostępne są także płyty gipsowo-włóknowe z dodatkową warstwą ocieplenia z wełny mineralnej. Wymaga to jednak zastosowania stelaża do ich mocowania. Zarówno płyty bez ocieplenia, jak i z wełną mineralną są droższe od standardowych płyt gipsowo-kartonowych. Dają jednak większą gwarancję, że zabudowa będzie odporna na uderzenia, wgniecenia i pękanie, co jest często problemem w zabudowanych z płyt g-k.

Płyty MFP (Multi Funktion Platte)

Płyta budowlana MFP składa się z wiórów układanych w dowolnych kierunkach na całym przekroju. Taki układ daje płycie większą wytrzymałość w każdej jej części, a także wpływa na kolejne jej właściwości. Materiał ten charakteryzuje się większą odpornością na rozciąganie i zginanie. Każdy pojedynczy fragment jest stały i bardziej zwięzły, dlatego z łatwością można wykorzystać wszystkie. Płyty charakteryzują się także większą odpornością na wilgoć. Chłoną ją w mniejszym stopniu niż płyty OSB i nie pęcznieją tak bardzo pod jej wpływem. Po wyschnięciu płyta MFP wraca do swojej pierwotnej formy. Pozwala to uniknąć problemów z napęczniałymi krawędziami konstrukcji narażonej na wilgoć.

Płyty cementowo-włóknowe

Mają rdzeń cementowy obłożony z dwóch stron siatką z włókna szklanego. Są to płyty o największej wytrzymałości i odporności na uderzenia czy wgniecenia. Rdzeń cementowy zapewnia im też bardzo dużą odporność na działanie wilgoci. Mogą być zatem stosowane praktycznie w każdym pomieszczeniu na poddaszu, a ze względu na bardzo dużą sztywność można je przykręcać bezpośrednio do krokwi dachowych. Płyty cementowo-włóknowe mają praktycznie całkowitą odporność ogniową, co pozwala skutecznie ochronić konstrukcję dachu przed płomieniami w razie pożaru. Duża sztywność wiąże się jednak z nieco trudniejszą obróbką. Można co prawda ciąć takie płyty nożykiem, lecz jest to rozwiązanie bardzo pracochłonne, a ostrza szybko ulegają stępieniu. Najwygodniej docinać je piłą elektryczną. Wiąże się to jednak z dużym zapyleniem, które z łatwością rozprzestrzenia się po całym domu. Spoiny między płytami cementowo-włóknowymi wypełnia się klejami, podobnie jak ma to miejsce w przypadku suchej zabudowy z płyt gipsowo-włóknowych. Jest to rozwiązanie szybkie i łatwe w wykonaniu. Niestety materiał ten jest najdroższy spośród wymienionych w artykule, dlatego dość rzadko stosowany do wykańczania wnętrz w budownictwie mieszkaniowym jednorodzinnym

Płyty OSB (Oriented Strand Boards)

To płyty drewnopochodne o ukierunkowanych wiórach drzewnych, prasowane pod wysokim ciśnieniem i w wysokiej temperaturze. Do ich produkcji stosuje się wióry drzewne, najczęściej sosnowe i świerkowe o zbliżonej wielkości. Wyróżniają się stabilnością kształtu, łatwą obrabialnością, wysoką odpornością na uderzenia, dobrymi właściwościami termoizolacyjnymi oraz zdolnością do tłumienia dźwięków. Dodatek spoiwa bezformaldehydowych żywic syntetycznych zapewnia spoistość płyt OSB. Struktura tego materiału wpływa pozytywnie na wytrzymałość mechaniczną podczas montażu – zazębione ze sobą wióry zapobiegają wyłamywaniu się krawędzi przy łączeniu na wkręty czy gwoździe. Płyty OSB mają krawędzie proste, ale dostępne są też z krawędziami czterostronnie frezowanymi na pióro i wpust – wówczas mają stronę lewą i prawą. Prawa jest po tej stronie płyty, po której po złożeniu otrzymujemy gładką i równą powierzchnię. Na lewej, w miejscu łączenia płyt, widoczna będzie niewielka szczelina dylatacyjna oraz nadruk identyfikacyjny.