Artykuły

Zawód tapicera należy do odchodzących. Zapotrzebowanie na takie usługi spadło wraz z pojawieniem się ogromnej oferty mebli pochodzących z masowej produkcji, a więc niedrogich. Brakuje też chętnych do jego wykonywania, bo jest to jeden trudniejszych zawodów rzemieślniczych. Pokrywanie tkaniną mebli wymaga ogromnej cierpliwości, wyczucia estetyki i kreatywności. Dobry tapicer to też pasjonat i artysta. Bycie wziętym tapicerem dzisiaj pociąga za sobą konieczność nie tylko dobrej orientacji w tradycyjnym meblarstwie, ale również znajomości nowych trendów wzorniczych.

KOMPLEKSOWA USŁUGA

Kluczowe zadanie tapicera to naprawa tapicerki lub całkowita jej wymiana, ale rzemieślnik ten zajmuje się również kompleksową renowacją mebli, zwłaszcza tych zabytkowych. W przypadku dawnych sprzętów fachowiec zachowuje dawne metody wytwarzania tapicerki, ale może też odnowić elementy mebli wykonane z drewna. W rękach tapicera mogą powstawać jednak nowe sprzęty takie jak pufy, kanapy, krzesła, wersalki, tapczany czy fotele samochodowe. Do zadań tego specjalisty należy także wykańczanie oraz dekorowanie wyrobów tapicerskich za pomocą pasmanterii, pikowania czy innego rodzaju ozdób. Ponadto tapicer wykona takie prace jak wygłuszanie drzwi, obciąganie guzików, układanie wykładzin dywanowych czy szycie pokrowców na meble.

WIZYTA W WARSZTACIE KROK PO KROKU

Jakich działań możemy się spodziewać po zakładzie tapicerskim? Przede wszystkim powinniśmy móc liczyć na fachową ocenę mebla i oszacowanie opłacalności wymiany tapicerki lub jego naprawy. Dobry tapicer już na starcie powie nam, czy koszt usługi nie przekroczy wartości zakupu podobnego mebla już po renowacji. Czasami wystarczy tapicerowi wysłać zdjęcie, ale w przypadku cennych, zabytkowych egzemplarzy niezbędne mogą być oględziny na żywo. Mały mebel najlepiej zawieźć do oceny, do dużego można fachowca zaprosić na miejsce. Sama usługa w ogromnej większości przypadków jest wykonywana w warsztacie, bardzo rzadko w domu klienta. Dobre zakłady dysponują własnym transportem, upewnijmy się jednak, czy jest on wliczony w cenę usługi. Wymiana tapicerki wiąże się również z doborem nowej tkaniny obiciowej. Możemy ją kupić we własnym zakresie lub skorzystać z oferty tapicera – zazwyczaj na miejscu zapoznamy się z próbkami takich tkanin. W skład usługi wchodzi demontaż mebla oraz wymiana lub naprawa elementów tapicerskich – usuwanie zszywek z siedziska, wymiana gąbki tapicerskiej, często też pasów usztywniających siedzisko czy oparcie, a następnie obicie mebla nową tkaniną. Warto wiedzieć, że już samo wpasowanie gąbki tapicerskiej w konstrukcję mebla wymaga ogromnej dokładności i precyzji. Profesjonalista na tym etapie prac powinien zadbać o naszą wygodę – upewnijmy się, czy zakres usługi obejmuje podłożenie pod tkaninę dodatkowej warstwy ociepliny poprawiającej komfort siedzenia. Dobry warsztat dysponuje odpowiednimi narzędziami i maszynami – tkaninową część szyje się najpierw na maszynie i następnie naciągając na mebel, przyszywa zszywkami tapicerskimi. Na ostateczny kształt mebla po renowacji wpływają detale – pikowanie czy wykańczanie obrzeży pinezkami ozdobnymi wymaga również staranności i precyzji. W swojej pracy tapicer korzysta z wielu narzędzi ręcznych, ale także wkrętaków oraz narzędzi ślusarskich i stolarskich. Niezbędne są zszywacze pneumatyczne, maszyny służące do szycia, przeszywania oraz cięcia materiałów tapicerskich.

NAJBARDZIEJ POPULARNE TKANINY I MATERIAŁY OBICIOWE

Naturalna skóra tapicerska

To elegancki i ekskluzywny materiał, który doskonale się prezentuje zarówno w starszych, jak i całkiem nowoczesnych wnętrzach. Ma wiele zalet użytkowych: jest wytrzymały, bardziej „oddycha” – przepuszcza powietrze – niż ekoskóra, nie uczula, dobrze schodzą z niego zabrudzenia, zwłaszcza wodne. Skóra tapicerska zachowa swój wyjątkowy wygląd i fakturę przez bardzo wiele lat, jeżeli będzie regularnie poddawana solidnej konserwacji, która zabezpieczy ją przed uszkodzeniami, takimi jak przetarcia i plamy oraz starzeniem się. W hurtowniach i zakładach tapicerskich spotkamy się z wieloma rodzajami tego materiału. Np. skóra Dubai jest wykorzystywana w większości profesjonalnych zakładów do obicia wysokiej jakości mebli. Jej wyjątkowość podkreślają charakterystyczne jasne zmiany na zagięciach, które nadają każdemu meblowi unikatowość. Inne rodzaje to Madras alce, Cango, Dollaro, Timelles, Folk.

Ekoskóra

Nazywana inaczej skórą sztuczną, skórą ekologiczną, skajem, dermą. To materiał wizualnie bardzo przypominający skórę naturalną, ale wykonany z syntetycznego materiału, najczęściej poliestru. Jest znacznie tańszy, ale też mniej trwały od swojego naturalnego pierwowzoru. Nowoczesne ekoskóry tapicerskie mają bardzo naturalny wygląd, a do tego nie naciągają się tak jak skóry naturalne, odznaczają się wysoką odpornością na wszelkie odkształcenia i uszkodzenia mechaniczne, ponadto są łatwe do utrzymania w czystości. Ze względu na dużą odporność na warunki atmosferyczne – deszcz czy słońce – stosowanie na zewnątrz nie wpłynie znacząco na stan tapicerki. Pamiętajmy jednak, że ekoskóra mocno nagrzewa się w słońcu, a niektóre jej rodzaje będą się kleiły do ciała.

Alcantara i altara

Alcantara – materiał wykonany z syntetycznych ultramikrowłókien, które są mniejsze 20 razy od włosa ludzkiego. To niezwykle przyjemny w dotyku materiał o atrakcyjnym wyglądzie i ponadprzeciętnej wytrzymałości. Produkuje się go głównie z poliestru i poliuretanu, dzięki którym zawdzięcza swoje cenne właściwości. Swoją fakturą i wyglądem przypomina zamsz, dlatego bywa nazywany sztucznym zamszem lub po prostu skórą (spodem skóry). Alcantara jest przyjemna i miła w dotyku oraz zapewnia przytulne ciepło. Mimo swojej delikatnej struktury jest bardzo wytrzymała oraz odporna na ścieranie. Atutem jest też łatwość w czyszczeniu – nie wymaga specjalnych środków do pielęgnacji. Wszelkie zabrudzenia można na bieżąco usuwać wilgotną ściereczką. Przez długi czas zatrzymuje intensywny i głęboki kolor, który można dodatkowo utrwalić, stosując impregnat dedykowany do tego rodzaju tkanin. Podobny skład i wygląd ma altara – wytrzymała tkanina tapicerska imitująca nubuk, dająca efekt delikatnego cieniowania. To tkanina idealna dla właścicieli zwierząt – ma sprawdzoną odporność na zaciągnięcia pod wpływem drapania.

Aksamit, welwet i welur

Aksamit jest tkaniną bawełnianą z krótką, puszystą wierzchnią okrywą włosową (bawełnianą, jedwabną lub wełnianą). Struktura jest dwuwarstwowa – materiał ten składa się z podłoża i runa z gęstych, krótkich nitek, których końcówki tworzą charakterystyczny meszek. Krótkość nitek odróżnia aksamit od pluszu, w którym długość okrywy włókiennej nie przekracza 3 milimetrów. Aksamity mogą być gładkie lub wzorzyste – desenie można uzyskać na wiele sposobów: przez wzorzyste tkanie, zróżnicowanie w ysokości włosa, zestawienie powierzchni z okrywą włosową i pętelkową, a także prasowanie, w ytłaczanie, gofrowanie oraz drukowanie techniką sitodruku. Rodzajem aksamitu wzorzystego jest brokat (inny termin: altembas), który w ytwarza się poprzez dodawanie do tkaniny nici metalowych. Aksamit genueński ma widoczny ornament na tle złotolitym. Aksamit r yty cechują linearne, wgłębione motywy dekoracyjne w splocie atłasowym. Goflin to z kolei rodzaj aksamitu cechujący się szerokimi prążkami. Warto zwrócić też uwagę na welur i welwet – słowa potocznie używane w ymiennie z terminem „aksamit”. Nie są to jednak materiały identyczne. Welurem określa się bardzo cienkie aksamity, szczególnie jedwabne, o krótkiej okrywie włosowej. Welwet to rodzaj lśniącego pluszu uzyskiwanego przez przecięcie odcinków niektórych wątków. Wspomniany plusz to tkanina z kolei bardzo zbliżona do aksamitu. Cechuje go znacznie w yższa okrywa włókienna, utworzona z dodatkowej osnowy.

Atłas i satyna

Najbardziej charakterystyczną cechą atłasu jest zróżnicowany wygląd poszczególnych stron tkaniny. Wierzchnia strona jest błyszcząca, a spód matowy. Wykonuje się go splotem atłasowym z przędzy bawełnianej lub włókien wiskozowych, niekiedy wyrabiany był z naturalnego jedwabiu. Atłas, w zależności od swojej grubości, jest lekki, lejący i zwiewny lub nieco sztywny. Jest wytrzymały i odporny na wszelkiego rodzaju uszkodzenia lub rozdarcia. Satyna jest jednym z rodzajów atłasu i dlatego często określa się ją jako atłas lub zamiennie satyna atłasowa. Różnica wynika z zastosowanych splotów. Wierzch satyny jest wykonany splotem satynowym wątkowym. Stronę spodnią wykonuje się splotem atłasowym osnowowym.

Szenile i floki

Szenil to charakterystyczna przędza pokryta drobnymi włoskami, stąd nazwa materiałów, które w utkaniu mają wykorzystany ten rodzaj przędzy. Może być ona wykonana z bawełny lub sztucznego włókna np. poliestru. Właściwości szenili doskonale obrazuje nazwa, która pochodzi od francuskiego słowa „chenille” oznaczającego gąsienicę. Powierzchnia tego materiału jest połyskująca, nieregularna, puszysta i miękka w dotyku. Dzięki zastosowanej przędzy szenilowej tkanina jest gruba. Produkty bawełniane są preferowane ze względu na dobrą chłonność, a akryl lub poliester ze względu na inne korzystne właściwości, takie jak dobra odporność na ścieranie, światło i łatwiejsze czyszczenie. Podobny efekt wizualny mają tkaniny obiciowe nazywane flokami. Flokowanie opiera się na nanoszeniu za pomocą urządzenia elektrostatycznego strzyży tekstylnej (ang. flock – tzw. flok, czyli drobne włókna pocięte na kawałki) na tkaninę. Proces ten nadaje tkaninie miękkość oraz sprawia, że jest ona bardzo przyjemna w dotyku. Floki są łatwe w utrzymaniu, dodatkowo niektóre mogą być pokryte specjalną warstwą ochronną.