Wyrzynarki – rodzaje i zastosowanie
W wyrzynarce cięcie wykonuje krótki, wąski brzeszczot. Po uruchomieniu silnika porusza się on w górę i w dół z bardzo dużą szybkością. Przesuwając wyrzynarkę w przód powstają nacięcia proste, zakręcając w lewo lub prawo – wychodzą cięcia łukowe. Praca tym elektronarzędziem może być bardzo precyzyjna.
Wyrzynarka umożliwia wycięcie otworów o różnych kształtach
Do czego przyda się wyrzynarka?
Wyrzynarka jest przewidziana do prac precyzyjnych. Używa się jej wówczas, gdy w drewnie albo też innym materiale trzeba zrobić wewnętrzne wycięcia o prostokątnym lub innym kształcie. Da się nią przecinać różne elementy po łuku, wyoblać kanty płyt lub desek, wycinać z drewna okręgi lub elementy o nieregularnym wzorze. Wyrzynarka przesuwana wzdłuż metalowej prowadnicy zastąpi też pilarkę. Da się nią wówczas robić długie, idealnie proste cięcia. Pamiętajmy jednak, że krótkie brzeszczoty nie są przeznaczone do cięcia grubych elementów. Lepiej sprawdzają się w cięciu płaskich desek, płyt drewnopochodnych, miękkiej blachy lub sklejki.
Jakie są rodzaje wyrzynarek?
Najpopularniejsze są wciąż wyrzynarki zasilane z sieci. Mają korpus, w którym znajduje się silnik. W korpusie jest uchwyt do mocowania brzeszczotu. Od spodu zamocowana jest stopa, umożliwiająca stabilne prowadzenie narzędzia po płaskich powierzchniach. Jedne wyrzynarki mają korpus z uchwytem żelazkowym – nieco podobnym jak w tym popularnym sprzęcie do prasowania – lub z uchwytem grzybkowym, który wymaga prowadzenia narzędzia oburącz. Jedna dłoń spoczywa wtedy na uchwycie a druga na korpusie wyrzynarki. Oprócz wyrzynarek zasilanych z sieci są też akumulatorowe. Choć trochę cięższe to zdecydowanie wygodniejsze w użyciu. Pracując nimi nie przeszkadza nam kabel i nie musimy zwracać uwagi, aby go przypadkiem nie przeciąć.
Ze względu na sposób cięcia wyróżniamy natomiast wyrzynarki klasyczne (brzeszczot porusza się w górę i dół), z podcinaniem (wykonują ruchy w górę i dól, tył i przód, dzięki czemu wywierany nacisk jest znacznie mniejszy, sprawdzą się podczas pracy z grubymi materiałami),
Ważne parametry wyrzynarek
Przed kupieniem wyrzynarki warto porównać parametry kilku wybranych modeli i zdecydować się na ten, który gwarantuje najlepszą jakość w danej cenie. Zwracajmy przy tym uwagę na:
- moc nominalną – optymalna dla zastosowań amatorskich jest moc około 500-600 W, profesjonaliści mogą potrzebować narzędzi o mocy powyżej 600 W. Pamiętajmy, że moc użyteczna stanowi tylko około 50-60% mocy nominalnej;
- liczbę ruchów brzeszczotu na minutę – im większa, tym szybciej i precyzyjniej będziemy cięli. Dobrej jakości wyrzynarki zapewniają 1000-3000 ruchów na minutę;
- możliwą głębokość cięcia – wartość ta jest różna dla różnych materiałów. Dla drewna dochodzi do 140 mm;
- długość skoku brzeszczotu – im większa tym lepiej, a osiąga nawet 26 mm.
Gdy potrzebujemy wyrzynarki akumulatorowej szukajmy takiej, której bateria ma jak największą pojemność. Akumulatory mogą mieć pojemność od 1,3 do 5 Ah. Zwróćmy też uwagę na napięcie zasilania. Lepszą pracę zapewniają modele o napięciu 18 V, choć te 14,4 V też mogą być niezłe. Warto również zwracać uwagę na pewne rozwiązania techniczne ułatwiające pracę. To na przykład funkcja nastawienia prędkości cięcia. Inna szybkość przesuwu brzeszczotu jest potrzebna, aby ciąć drewno, a inna – mniejsza – do tworzyw lub metalu. Wszystkie wyrzynarki mają dyszę wyrzucającą pył, do której można podłączyć rurę odkurzacza, dzięki specjalnej przejściówce. Niektóre jednak mają dodawany pochłaniacz, który przy krótkotrwałych pracach jest wygodniejszy niż odkurzacz. Przydatnym patentem jest funkcja zdmuchiwania pyłu z linii cięcia. Pozostaje ona wtedy dobrze widoczna. Są wyrzynarki emitujące promień laserowy przed brzeszczotem. Dzięki niemu można lepiej nacelować na linię cięcia narysowaną na obrabianym materiale. Warto kupić wyrzynarkę, która daje możliwość ustawienia brzeszczotu pod niewielkim kątem (do wyboru kilka pozycji kąta natarcia). Brzeszczot będzie wtedy wykonywał ruch nieco wahadłowy. Im twardszy materiał, tym kąt powinien być bardziej zbliżony do prostego. Miękkie materiały lepiej natomiast ciąć, gdy brzeszczot jest ustawiony pod niewielkim skosem. Następuje wtedy tak zwane podcinanie materiału. Łatwiej się tnie i łatwiej wykonuje ruchy krzywoliniowe.
Przy pomocy wyrzynarki możemy obrabiać zarówno bardzo duże elementy, jak i te niewielkie
Brzeszczoty do wyrzynarek
Do większości sprzedawanych u nas wyrzynarek stosowane są brzeszczoty z uchwytem typu T, rzadziej T2 lub „Makita”. Spotykane są też brzeszczoty z tak zwanym uchwytem uniwersalnym ćwierćcalowym U. Każda wyrzynarka sprzedawana jest z przynajmniej jednym brzeszczotem. Lepiej jednak mieć ich więcej. Najwygodniej jest kupić zestaw brzeszczotów do różnych zastosowań. Nie powinno w nim zabraknąć specjalnego brzeszczotu do cięć krzywoliniowych, brzeszczotu do metalu, do płyt drewnopochodnych, do płyt laminowanych, do cięć precyzyjnych. Im zęby brzeszczotu są drobniejsze, tym do twardszych materiałów jest przeznaczony.
Co dokupić do wyrzynarki?
Drogie modele wyrzynarek są sprzedawane wraz z wieloma dodatkowymi akcesoriami, których tańsze nie mają. Można je na szczęście dokupić, wybierając tylko te potrzebne. Radzimy zaopatrzyć się w prowadnicę do wykonywania prostych cięć oraz specjalny cyrkiel, prowadzący narzędzie po okręgu. Gdy mamy warsztat i chcemy używać wyrzynarki jako stacjonarnego urządzenia, wystarczy dokupić statyw, który instaluje się od spodu blatu roboczego z wykonanym otworem na brzeszczot. Narzędzie mocuje się do statywu odwrotnie, brzeszczotem ku górze, tak żeby w trakcie pracy wysuwał się ponad blat.
zdjęcia: Bosch